Η βλεφαρίτιδα είναι μία συνήθης και επίμονη φλεγμονή των βλεφάρων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερεθισμό, κνησμό, και συχνά κοκκίνισμα του ματιού. Η κατάσταση αυτή συχνά συμβαίνει σε άτομα που παρουσιάζουν ροπή για λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα ή ξηροφθαλμία. Η βλεφαρίτιδα μπορεί να αρχίσει στην πρώιμη παιδική ηλικία με την εμφάνιση κοκκίωσης στα βλέφαρα και να συνεχίσει στην υπόλοιπη ζωή σαν χρόνια κατάσταση. Επίσης μπορεί να αρχίσει αργότερα στη ζωή.
Βακτήρια ζουν φυσιολογικά στην επιφάνεια του δέρματος γύρω από τα μάτια, αλλά σε συγκεκριμένα άτομα αρχίζουν να αναπτύσσονται μέσα στο δέρμα στη βάση των βλεφαρίδων. Ο επερχόμενος ερεθισμός, που ορισμένες φορές σχετίζεται με υπερλειτουργία των παρακείμενων σμηγματογόνων αδένων, προκαλεί απολέπιση που μοιάζει με πιτυρίδα και σχηματισμό σωματιδίων κατά μήκος των βλεφαρίδων και της άκρης του βλεφάρου καθώς και σε χαλάζια, επίπονα φλεγμονώδη εξογκώματα εντός των βλεφάρων.
Στη βλεφαρίτιδα, και τα δύο βλέφαρα καλύπτονται από λιπαρό έκκριμα και βακτήρια κοντά στη βάση των βλεφαρίδων. Το μάτι είναι ερεθισμένο και μπορεί να φλεγμαίνει. Συχνός, προσεκτικός καθαρισμός της άκρης του βλεφάρου βοηθά στον έλεγχο της βλεφαρίτιδας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η απολέπιση ή τα βακτήρια προκαλούν μόνο μικρό ερεθισμό και κνησμό, αλλά σε άλλες μπορεί να προκαλέσουν κοκκίνισμα, ‘τσίμπημα’ ή ‘κάψιμο’. Ορισμένα άτομα μπορεί να αναπτύξουν αλλεργία στην απολέπιση ή στα βακτήρια που τα περιβάλλουν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές, όπως φλεγμονή των ιστών του οφθαλμού, συγκεκριμένα του κερατοειδούς (το διαυγές, πρόσθιο άνοιγμα του ματιού)
Τα τρία βασικά σημεία που θα πρέπει να εξακριβώνονται σε ασθενείς που έχουν βλεφαρίτιδα είναι τα εξής:
- Αν υπάρχει παρουσία flecks (πιτυρίδα) πάνω στις βλεφαρίδες των ασθενών και τους φλεγμαίνοντες αδένες.
- Σημαντικό διαχωρισμό αποτελεί το γεγονός αν η βλεφαρίτιδα συνοδεύεται από σταφυλοκοκκική επιμόλυνση. Αυτό είναι εύκολα αντιληπτό από τα μικρά έλκη που παρουσιάζει μια τέτοια επιμόλυνση στις βάσεις των βλεφαρίδων.
- Θα πρέπει να εξακριβωθεί αν η βλεφαρίτιδα αυτή συνοδεύεται από ροδόχρο ακμή.
Πώς θεραπεύεται η βλεφαρίτιδα;
Η βλεφαρίτιδα είναι μια κατάσταση που μπορεί να μην θεραπευθεί, αλλά και που μπορεί να ελεγχθεί με μερικά απλά καθημερινά μέτρα όταν βρίσκεται σε έξαρση:
- Τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, βρέχετε μία καθαρή πετσέτα με ζεστό νερό ή χαμομήλι (όχι ζεματιστό). Αφού το στίψετε, τοποθετήστε το επάνω από τα κλειστά βλέφαρα για ένα έως τρία λεπτά. Καθώς αυτό χάνει τη θερμοκρασία του, βρέξτε το ξανά δύο ή τρεις φορές. Αυτό θα μαλακώσει και θα χαλαρώσει την απολέπιση και τις εκκρίσεις. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι βοηθά στην υγροποίηση των λιπαρών εκκρίσεων από τους σμηγματογόνους αδένες των βλεφάρων, πράγμα που βοηθά στην πρόληψη αναπτύξεως χαλάζιου, δηλαδή του φλεγμονώδους ογκιδίου μέσα στον σμηγματογόνο αδένα του βλεφάρου.
- Ελαφρά πλύση των βλεφαρίδων (όχι του ματιού) με Baby Shampoo (θα πρέπει να αραιώνετε 1 σταγόνα Baby Shampoo σε 10 σταγόνες νερό).
- Εάν έχει συνταγογραφηθεί αλοιφή αντιβιοτικού, επαλείψτε τη βάση των βλεφαρίδων (συνήθως πριν τον βραδινό ύπνο), χρησιμοποιώντας την άκρη του δακτύλου σας ή ένα κομμάτι βαμβάκι.
Απλά, καθημερινά μέτρα υγιεινής θα μειώσουν τον αριθμό των πρόσθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων που χρειάζονται για τον έλεγχο της βλεφαρίτιδας και των συμπτωμάτων της.
- Τεχνητά δάκρυα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ξηροφθαλμίας (Σταγόνες που προμηθεύεστε χωρίς συνταγή-προτεινόμενα αυτά που δεν έχουν συντηρητικά).
- Στεροϊδή μπορεί να χρησιμοποιηθούν για μικρό διάστημα για να μειώσουν την φλεγμονή.
- Αντιβιοτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ελαττώσουν το βακτηριακό περιεχόμενο των βλεφάρων.
- Χορήγηση από το στόμα Vibramycin ή Minocycline για συστηματική αντιμετώπιση τόσο της σοβαρής βλεφαρίτιδας, όσο και της ροζοδόχου ακμής. Γενικότερα είναι προτιμότερη η Doxycycline ή Minocycline που δεν έχουν περιορισμούς χορήγησης μαζί με τα γεύματα. Σημαντική αντένδειξη για τη χορήγηση των παραπάνω φαρμάκων, αποτελεί η εγκυμοσύνη διότι μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην εμβρυογένεση στα δόντια και στα οστά.
Τα φαρμακευτικά σκευάσματα δεν επαρκούν ως θεραπεία. Η εφαρμογή θερμότητος και το προσεκτικό καθάρισμα των βλεφαρίδων καθημερινά αποτελούν το κλειδί για τον έλεγχο της βλεφαρίτιδας.
Γιατί οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι σημαντικές για όλους;
Παθήσεις του οφθαλμού μπορούν να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία. Πολλές από αυτές δεν προκαλούν συμπτώματα προτού η νόσος προκαλέσει ήδη σημαντική βλάβη. Εφόσον στις περισσότερες περιπτώσεις η απώλεια της όρασης μπορεί να αποφευχθεί εάν η πάθηση διαγνωσθεί και θεραπευθεί νωρίς, οι συχνές ιατρικές εξετάσεις από έναν οφθαλμίατρο παραμένουν πολύ σημαντικές.
* Ο αστερίσκος στον τίτλο του άρθρου δηλώνει πως το άρθρο απευθύνεται κυρίως σε μη ειδικούς.