Κάτι πολύ αρνητικό µε τις κήλες είναι ότι ο ασθενής έχει πάντα την επιλογή να µην κάνει τίποτα. Αφήνει τα πράγµατα όπως είναι και αποφεύγει οποιαδήποτε χειρουργική θεραπεία.
Αυτό συνήθως συµβαίνει στις περιπτώσεις που η κήλη δε µας ενοχλεί. Θα πρέπει όµως να γνωρίζουµε ότι αυτό είναι λάθος, διότι:
1. Από τη στιγµή που θα παρουσιαστεί, µία κήλη δε θεραπεύεται αυτόµατα. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διευρύνεται µε το πέρασµα του χρόνου, όλο και περισσότερο.
2. Οποιαδήποτε συµπτώµατα, όπως ο πόνος και η δυσφορία, θα επιδεινωθούν, επηρεάζοντας την ποιότητα της ζωής και τη δυνατότητα προς εργασία.
3. Καθυστερώντας τη χειρουργική αποκατάσταση και επιτρέποντας στην κήλη να διευρύνεται σηµαντικά, είναι πιθανό να οδηγηθούµε σε περίπλοκη χειρουργική επέµβαση.
4. Υπάρχει πάντα 5% πιθανότητα περίσφιξης (στραγγαλισµός του έντερου) που απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέµβαση.
Τι είναι οι κήλες του κοιλιακού τοιχώµατος;
Μία κήλη του κοιλιακού τοιχώµατος είναι ένα άνοιγµα ή αδυναµία στη µυϊκή δοµή του τοιχώµατος της κοιλίας. Το περιτόναιο προεξέχει µέσα από αυτό το άνοιγµα και προκαλεί διόγκωση του κοιλιακού τοιχώµατος. Αυτή η διόγκωση είναι συνήθως πιο αισθητή όταν οι κοιλιακοί µύες σφίγγονται, αυξάνοντας έτσι την πίεση στην κοιλία.
- Περίπου 10% του πληθυσµού θα αποκτήσουν κήλη στη διάρκεια της ζωής τους. Οι κήλες µπορεί να συµβούν σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες – τόσο σε άντρες όσο και σε γυναίκες. Ωστόσο, η πλειοψηφία των κοιλιακών κηλών εµφανίζονται στους άρρενες.
- Η πιο κοινή θέση για κήλη είναι η βουβωνική χώρα (βουβωνοκήλη).
- Άλλες µορφές κήλης είναι η µηροκήλη, η κοιλιοκήλη, η οµφαλοκήλη και οι µετεγχειρητικές κήλες.
Οι δραστηριότητες που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση µπορούν να επιδεινώσουν µία κήλη;
Ναι. Παραδείγµατα τέτοιων δραστηριοτήτων είναι η ανύψωση βάρους, ο βήχας, η αύξηση του σωµατικού βάρους, η δυσκοιλιότητα, η εγκυµοσύνη.
Μπορεί να γίνει αυτό επικίνδυνο;
Όταν η επένδυση της κοιλίας (περιτόναιο) προεξέχει εντός της κήλης, µπορεί να περιέχει ενδο-κοιλιακό περιεχόµενο, όπως έντερο ή και επίπλουν. Σοβαρές επιπλοκές µπορεί να προκύψουν από την παγίδευση αυτών των ιστών στην κήλη – µία διαδικασία που ονοµάζεται περίσφιξη. Ο παγιδευµένος ιστός µπορεί να ισχαιµίσει µε αποτέλεσµα σοβαρή βλάβη ή θάνατο του ιστού. Η Παθολογία της περιεσφιγµένης κήλης συνήθως εµπλέκει τη χειρουργική επέµβαση, λόγω και του συνυπάρχοντος ειλεού.
Ποια είναι τα συµπτώµατα και τα σηµάδια των κηλών;
Τα συµπτώµατα της κήλης περιλαµβάνουν πόνο ή δυσφορία και µία εντοπισµένη διόγκωση στην επιφάνεια της κοιλίας ή στη βουβωνική χώρα. Μία κήλη µπορεί επίσης να είναι ανώδυνη και να εµφανίζεται µόνο ως µία διόγκωση. Ο πόνος µπορεί να είναι διαλείπων ή σταθερός και η διόγκωση µπορεί να µειωθεί ή να απουσιάζει. Ο συνεχής, έντονος πόνος σε µία πρησµένη περιοχή µπορεί να απαιτεί επείγουσα ιατρική παρέµβαση και πρέπει να αξιολογείται αµέσως από γιατρό.
Τι µπορεί να γίνει για να αποφευχθεί µία κήλη;
Οι περισσότεροι από τους παράγοντες που οδηγούν στην ανάπτυξη των κηλών είναι πέρα από τον έλεγχο του ατόµου. Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες είναι κληρονοµικοί. Άλλοι, όπως η διάταξη των τοπικών ιστών το πάχος και η αντοχή µπορεί να επηρεάσουν σηµαντικά το σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης µίας κήλης κατά τη διάρκεια της ζωής. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός µπορεί να αυξηθεί από την κακή στάση του σώµατος κατά την άρση βάρους, το χρόνιο βήχα, τη µεταβολή του βάρους του ατόµου (παχυσαρκία).
Πως θεραπεύεται µία κήλη;
Μία κήλη απαιτεί αποκλειστικά χειρουργική επέµβαση. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαδικασίες που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για τη θεραπεία κάθε συγκεκριµένου τύπου κήλης.
Στην ανοικτή χειρουργική προσέγγιση, µετά από κατάλληλη αναισθησία, γίνεται µία τοµή πάνω από την περιοχή της κήλης και µεταφέρονται προσεκτικά, µέσα από τα διαδοχικά στρώµατα ιστού εντός της κοιλίας, οι ιστοί που προεξέχουν. Μόλις αυτό επιτευχθεί, η οπή κλείνεται µε πλέγµα. Το πλέγµα είναι ένα µόνιµο υλικό, ραµµένο στα περιθώρια του ελλείµµατος επιτρέποντας µία φυσιολογική διαδικασία επούλωσης και ενσωµάτωσής του. Η αποκατάσταση της κήλης µε πλέγµα έχει αποδειχθεί ως ένα πολύ αποτελεσµατικό µέσο για τη θεραπεία της. Σήµερα, ολοένα συχνότερα, η θεραπεία της κήλης γίνεται µε τη χρήση λαπαροσκοπικών τεχνικών.
Τι είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική επέµβαση για την αποκατάσταση της κήλης;
Ένας αριθµός παραγόντων έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη µίας νέας µεθόδου, που ονοµάζεται λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης. Αυτή αποτελεί µία επέκταση της παραδοσιακής µεθόδου. Με την προοδευτική ανάπτυξη των µέσων και των τεχνικών για τη λαπαροσκοπική χειρουργική, η ίδια διαδικασία µπορεί τώρα να πραγµατοποιηθεί µε εξαιρετικά µικρές τοµές. Αυτό επιτρέπει στο χειρουργό να εισέλθει στο χώρο πίσω από την κήλη και να τοποθετήσει το πλέγµα µε ελάχιστη βλάβη στην επιφάνεια της κοιλίας. Τα πλεονεκτήµατα αυτής της µεθόδου περιλαµβάνουν την κάλυψη όλων των πιθανών θέσεων της κήλης στους βουβώνες, πράγµα που µειώνει τους κινδύνους της υποτροπής, ενώ µειώνεται επίσης αισθητά ο µετεγχειρητικός πόνος.
Τι είδους αναισθησία χρησιµοποιείται στη χειρουργική επέµβαση της κήλης;
Με τις σύγχρονες τεχνικές αναισθησίας και την ηλεκτρονική παρακολούθηση (monitoring), η γενική αναισθησία είναι ίσως η πιο ασφαλής. Ωστόσο, η χειρουργική επέµβαση µπορεί επίσης να γίνει µε τοπική αναισθησία ή περιοχικές αναισθησίες, ταυτόχρονα µε τη χρήση φαρµάκων καταστολής που βοηθούν τον ασθενή να χαλαρώσει. Ο ειδικός τύπος αναισθησίας για ένα µεµονωµένο ασθενή επιλέγεται µετά από προσεκτική εκτίµηση της γενικής υγείας του ασθενούς και το συγκεκριµένο είδος επέµβασης.
Αναστάσιος Ξιάρχος, ΜD, PhD, Γενικός Χειρουργός, ∆ιευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Περιστερίου.