Ακτινοθεραπευτικές τεχνικές διαμορφούμενης έντασης (IMRT–VMAT) με τη χρήση απεικονιστικής καθοδήγησης
Γράφει ο Γεώργιος Κριτσέλης, Ακτινοθεραπευτής-Ογκολόγος, Συνεργάτης του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαπενταετία (από το 2000 και μετά) έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στον τρόπο απεικόνισης, σχεδιασμού, αλλά και ακτινοβόλησης.
Ιδιαίτερα στον τομέα της ακτινοβόλησης του όγκου-στόχου, η «κλασσική» (πλέον) τρισδιάστατη ακτινοθεραπεία (3DCRT) αντικαταστάθηκε – στις περισσότερες των περιπτώσεων – με τις τεχνικές της διαμορφούμενης έντασης, είτε στατικού τύπου (step and shoot IMRT), είτε δυναμικού τύπου (dynamic IMRT), είτε με την ογκομετρικά διαμορφούμενη τοξοειδή ακτινοθεραπεία (VMAT), που αποτελεί την πλέον σύγχρονη τεχνική.
Ο καρκίνος του προστάτη αποτέλεσε από την αρχή και συνεχίζει να αποτελεί το κατεξοχήν κύριο έδαφος εφαρμογής των συγχρόνων αυτών τεχνικών ακτινοθεραπείας, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα – συνεπικουρούμενες από την προαναφερθείσα απεικονιστική καθοδήγηση – στον ακτινοθεραπευτή ογκολόγο να επιτύχει αύξηση της δόσης στον όγκο-στόχο με ταυτόχρονη μείωση της δόσης στους παρακειμένους υγιείς ιστούς, επιτυγχάνοντας, έτσι, λιγότερη τοξικότητα και πιο ανεκτή ακτινοθεραπεία από τους ασθενείς.
Ιδιαίτερα η τεχνική VMAT, τείνει να αντικαταστήσει ολοκληρωτικά την IMRT, καθώς ο χρόνος θεραπείας της κάθε συνεδρίας μειώνεται αισθητά, η κατανομή της δόσης είναι πιο ομοιογενής και αποφεύγονται περιοχές υψηλής δόσης στους υγιείς ιστούς (hot spot areas).
ΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Με τη χρήση VMAT-IMRT, έχει επιτευχθεί αύξηση της δόσης (και κατά συνέπεια αύξηση και του τοπικοπεριοχικού ελέγχου της νόσου του καρκίνου του προστάτη -tumor control) σε επίπεδα από 76 έως και 80Gy με ημερήσιο κλάσμα 2 Gy.
Η χορήγηση υποκλασματοποιημένης ακτινοθεραπείας προσφέρει καλή ανοχή από τον ασθενή, κλιμάκωση της δόσης χωρίς αύξηση των παρενεργειών, καθημερινή πιστοποίηση θέσης θεραπείας και αύξηση τοπικοπεριοχικού ελέγχου και μείωση τιμών του PSA.
Στην περίπτωση ακτινοβόλησης ασθενών οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε προστατεκτομή, οι δόσεις μπορούν και φτάνουν στο επίπεδο των 70-72 Gy, πάντα με τη χρήση της VMAT IGRT τεχνικής.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
- Ο καρκίνος του προστάτη πλέον αποτελεί το κατ’ εξοχήν εύφορο πεδίο εφαρμογής των συγχρόνων ακτινοθεραπευτικών τεχνικών.
- Σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας, όπως η IMRT και -πλέον- η VMAT τείνουν να εξαλείψουν πλήρως την παλαιότερη 3DCRT στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη.
- Υπό συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές (guide-lines), είναι εφικτή και η εφαρμογή στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του προστάτη.
- ΟΛΕΣ οι παραπάνω σύγχρονες τεχνικές προϋποθέτουν υποχρεωτικά την εφαρμογή υψηλής ποιότητας απεικονιστικής καθοδήγησης πραγματικού χρόνου (real time CBCT).
- Τα πλεονεκτήματα των τεχνικών αυτών είναι η επίτευξη καλύτερου τοπικοπεριοχικού ελέγχου της νόσου και η ελαχιστοποίηση των παρενεργειών της ακτινοθεραπείας στους ασθενείς.
Πηγή: Ιατρικός Κόσμος