ΜΥΣΤΙΚΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ – ΔΙΣΚΟΠΑΘΕΙΑ
ΤΟΥ ΔΗΜ.Ι. ΓΟΥΛΕ, ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΥ
1. ΜΣΑΦ και οπιοειδή
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) απο τελούν τη βάση της θεραπείας της οσφυοϊσχιαλγίας (ΟΙ), όπως αναφέρεται και στο βασικό παρατιθέμενο κείμενο. Η συγ χορήγηση απλών αναλγητικών για τον οξύ πόνο και επι κουρικών αναλγητικών (αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά όπως η γκαμπαπεντίνη και η αμιτριπτυλίνη) για τον χρόνιο πό νο αποτελούν μια επιπρόσθετη επιλογή με δυνητική ωφέλεια. Τελευταία τα αντιεπιληπτικά φαίνεται να υστερούν σε αποτε λεσματικότητα. Τώρα τελευταία αίρονται οι επιφυλάξεις με τα οπιοειδή φάρμακα και ο φόβος εθισμού φαίνεται πρακτικά απίθανος, ιδιαίτερα για τις υπεροξείες καταστάσεις οσφυοϊσχιαλγίας που προορίζονται τα φάρμακα αυτά. Στις καταστάσεις αυτές εμφανίζεται το φαινόμενο κεντροποίησης του πόνου και τα πιο ισχυρά αντιφλεγμονώδη αστοχούν στον έλεγχο του άλγους. Στις υπεροξείες καταστάσεις, χωρίς σοβαρή νευρολογική ση μειολογία ο ασθενής εξαναγκάζεται μη αντέχοντας τον πόνο να χειρουργηθεί, κάτι το οποίο θα πρέπει να αποφευχθεί. Τα οπιοειδή από του στόματος, παραντερικά ή διαδερμικά (φε ντανύλη) αποτελούν κατά τη γνώμη μας λύση σωτηρίας, χωρίς προκαταλήψεις.
2. Φυσικοθεραπεία (ΦΣ)
Η ΦΣ μπορεί να αποτελέσει μη φαρμακευτική μονοθεραπεία, με αποτελεσματικότητα που εγγίζει περίπου 50 60% των ασθε νών με ΟΙ, ιδιαίτερα για όσους δεν πρέπει ή δεν θέλουν να πά ρουν φάρμακα. Η ΦΣ μπορεί να αρχίσει από την πρώτη ημέ ρα,παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από μερίδα γιατρών. Συνίσταται δε σε Διαθερμίες (21), Υπέρηχα, Ηλεκτροθερα πευτικά ρεύματα (21) και Μαλαξιοθεραπεία (21). Οι έλξεις δεν αποδίδουν και σύμφωνα με πρόσφατες ελεγχόμενες μελέ τες μπορεί να επιδεινώσουν τη συμπτωματολογία. Οι έντονες χειρομαλάξεις ανακουφίζουν ένα αριθμό δυσκόλων περιπτώ σεων.
3. Βιοανάδραση (Biofeedback)
Είναι μια απλή χωρίς παρενέργειες μέθοδος που ελέγχει τον μυϊκό σπασμό και μπορεί να βοηθήσει σε χρόνιες ή παρατεινό μενες ΟΙ, κεφαλαλγίες , αυχενικά σύνδρομα και άλλες νευρο μυϊκές παθήσεις [20]. (βλ. περισσότερα σε ανασκόπηση μας για τη βιοανάδραση στη κλινική πράξη περιοδικό «Ελευθεροε παγγελματίας Ιατρός» στο megamed.gr/biofeedback).
4. Χειροπρακτική
H χειροπρακτική (manipulation) είναι μια έγκριτη μέθο δος αντιμετώπισης της ΟΙ. Υπάρχουν ενδείξεις και αντενδεί ξεις, όπως η κεντρική (μυελική) στένωση, το ανεύρυσμα αορτής, η λήψη αντιπηκτικών, η οστεοπόρωση, νευρολογικές βλάβες κ.λ.π. Παρά ταύτα μπορεί να επιτύχει άμεση ανα κούφιση στο 4060% των περιπτώσεων, ενώ μπορεί να εμφα νισθεί επιδείνωση στο 1520% των περιπτώσεων και μάλιστα με νευρολογικές επιπλοκές. (Βλ. περισσότερα σε σχετικό άρθρο του γράφοντος στο περιοδικό ελευθεροεπαγγελματίας γιατρός στο www.iatrikionline.gr).
5. Ιδιοδεκτικότητα
H σύγχρονη κινησιο θεραπευτική αποκατάσταση (εκτός από τις ασκήσεις ενδυνάμωσης, διάτασης και ισομετρικές) είναι προσανατολισμένη στην επανεκπαίδευση της διαταραγμένης ιδιοδεκτικότητος (κιναισθησίας) που οφείλεται σε διαταραχή των περιφερικών μηχανοϋποδοχέων και των ανωτέρων νευρι κών οδών στους πάσχοντες από ΟΙ. Αποτέλεσμα αυτού είναι η εγγραφή λανθασμένου προτύπου κίνησης, εκτέλεση ασύγχρο νων κινήσεων και επίσπευση της φθοράς των ανατομικών στοιχείων της ΣΣ. Έχουν σχεδιασθεί ειδικές ασκήσεις για το σκοπό αυτό.
6. Μέθοδος Μac Kenzy
H μέθοδος αυτή που συνίσταται σε 8-10 υπερεκτάσεις ΟΜΣΣ πολλές φορές ημερησίως έχει χαμηλή αποτελεσματι κότητα που εγγίζει αυτή του placebo. Aποτελεί περισσότερο εμπορική μέθοδο για ειδικά σεμινάρια, ενώ αντενδείκνυται ή μπορεί να επιδεινώσει ηλικιωμένους ασθενείς με μεγάλες κή λες (κίνδυνος αποκοπής) καθώς και ασθενείς με συνυπάρχου σα αποφυσιακή αρθροπάθεια λόγω φόρτισης των αρθρώσεων (facet) από την υπερέκταση.
7. Εγχύσεις (Ενέσεις) στη ΣΣ
Οι εγχύσεις αυτές μπορεί να γίνουν στον επισκληρίδιο χώρο, στα τρήματα, στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, facet κ.λ.π. Προσφέρουν ένα σημαντικό και άμεσο όφελος στον ασθενή με ΟΙ (12). Εμείς προτιμούμε τις εγχύσεις στο τρήμα από τις επι σκληρίδιες. Έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, είναι πιο απλές (ο ασθενής μπορεί να φύγει σε λίγο χρόνο και να επι στρέψει στην εργασία του), μπορούν να γίνουν και στο σπίτι του ασθενούς χωρίς ακτινοσκοπικό έλεγχο. Οι εγχύσεις αυ τές, σε συνδυασμό με ήπια χειροπρακτική ανάταξη, μπο ρούν να αποτρέψουν την εγχείρηση σε μεγάλο ποσοστό α σθενών οι οποίοι πληρούν τις ενδείξεις για επέμβαση (12).
8. Παρετική Ισχιαλγία
Η παρετική ισχιαλγία (πτώση άκρου ποδός ή πτέρνας, αδυ ναμία τετρακεφάλων) θεωρείται σύμφωνα με τα διεθνή δεδο μένα απόλυτη ένδειξη για εγχείρηση. Η δική μας άποψη και εμπειρία διατυπωμένη από το 1986 (10,15) και με παρακολού θηση 400 και πλέον ασθενών πάνω από 20ετία είναι τελείως αντίθετη. Σύμφωνα με τη πρακτική μας ένα παρετικός α σθενής μπορεί να έχει πολύ καλή ανταπόκριση στη επιθετική συντηρητική θεραπεία σε ποσοστό πάνω από 90%, ενώ τα προσδοκώμενα οφέλη από την εγχείρηση είναι σαφώς μικρότε ρα. Η σωστή επιλογή των ασθενών και ο χρόνος της νόσου εί ναι αποφασιστικής σημασίας προγνωστικοί παράγοντες.__