ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΗΝΙΣΚΩΝ

ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΜΗΝΙΣΚΩΝ

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΓΟΝΑΤΟ ΠΑΘΗΣΕΙΣ – ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΤΟΥ ΔΗΜ. Ι. ΓΟΥΛΕ, ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΥ

Εισαγωγή

Ο έσω και έξω μηνίσκος αποτελούν ινοχόνδρινες δομές που ως κύρια λειτουργία έχουν την βελτιστοποίηση του τρόπου με τον οποίο το μηχανικό φορτίο μεταδίδεται διαμέσου της άρθρωσης του μηριαίου οστού και της κνήμης.^1–4 Παράλληλα, δρουν επικουρικά με τους χιαστούς συνδέσμους σαν προσθιοπίσθιοι σταθεροποιητές του γόνατος,^5–10 προσδίδουν ιδιοδεκτικότητα¹¹ και συμμετέχουν στη λίπανση¹² αλλά και τη θρέψη του αρθρικού χόνδρου.¹³ Αποτελούνται από οργανωμένο δίκτυο κολλαγόνου, πρωτεογλυκανών, γλυκοπρωτεϊνών και άλλων κυτταρικών στοιχείων και με τους παραπάνω τρόπους διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ακεραιότητας της άρθρωσης του γόνατος κατά τις σωματικές δραστηριότητες.² Οι κακώσεις των μηνίσκων προκαλούν μηχανικά συμπτώματα στο γόνατο όπως άλγος, οίδημα και μηχανική εμπλοκή (block) της άρθρωσης. Μακροπρόθεσμα, η απώλεια των δομών αυτών και της λειτουργικότητας τους αυξάνει σημαντικά την ταχύτητα ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας στις εμπλεκόμενες αρθρώσεις, κάτι που έχει σημαντική επίδραση κυρίως σε νέους και δραστήριους ασθενείς.^14,15 Ο τρόπος αντιμετώπισης των τραυματισμών των μηνίσκων από το μέγεθος, την εντόπιση της βλάβης καθώς και το είδος αυτής. Πιθανές λύσεις αποτελούν η μηνισκεκτομή, η χειρουργική αποκατάσταση του μηνίσκου, καθώς και η συντηρητική αντιμετώπιση, ενώ νέες προοπτικές φαίνεται να ανοίγονται με την χρήση βιολογικών θεραπειών.¹⁶

Βασική ανατομία

Ενώ ο έσω μηνίσκος έχει ημισεληνοειδές σχήμα (σχήμα C), ο έξω μηνίσκος έχει κυκλικό σχήμα, με την εμφάνιση και των δύο να βοηθά την λειτουργία τους (Εικόνα 1). Αν και αποτελούν ανεξάρτητες δομές, ο έσω και ο έξω μηνίσκος συνδέονται μεταξύ τους στο πρόσθιο τμήμα της κνήμης με τον εγκάρσιο σύνδεσμο. Σταθεροποιούνται στην κνήμη μέσω των στεφανιαίων συνδέσμων με τον έσω μηνίσκο να εμφανίζει μεγαλύτερη σταθερότητα. Οι σύνδεσμοι που συνδέουν τους μηνίσκους με το μηριαίο οστό (ο σύνδεσμος του Humprey και ο σύνδεσμος του Wrisberg), συνδέουν ουσιαστικά τους μηνίσκους με τον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο.^3,17

Εικόνα 1: Βασική ανατομία των μηνίσκων. Ημισελινοειδής έσω μηνίσκος και κυκλοτερής έξω μηνίσκος. Απεικονίζονται πρόσθια ο εγκάρσιος σύνδεσμος των μηνίσκων και οπισθίως η κατάφυση των ριζών των μηνίσκων και οι σύνδεσμοι ένωσης των μηνίσκων με τον οπίσθιο χιαστό.⁴

Σημαντικό κομμάτι της ανατομίας των μηνίσκων αποτελεί η αιμάτωση τους, η οποία επηρεάζει τον τρόπο αντιμετώπισης των κακώσεων τους. Η μέση, η κάτω έσω και η κάτω έξω αρτηρίες του γόνατος αιματώνουν την περιφέρεια των μηνίσκων. Για το λόγο αυτό, οι μηνίσκοι χωρίζονται σύμφωνα με την αιματική τους παροχή, εκκινώντας από την περιφέρεια τους και πηγαίνοντας προς το κεντρικό σημείο της άρθρωσης, σε ζώνες αιμάτωσης. Στην περιφέρεια των μηνίσκων βρίσκεται η ερυθρά ζώνη, η οποία λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό της αιμάτωσης και συνεπώς,έχει το μεγαλύτερο δυναμικό επούλωσης, ενώ με κατεύθυνση προς το κέντρο ακολουθούν κατά σειρά η ερυθρά-λευκή ζώνη και η λευκή ζώνη. Η λευκή ζώνη λαμβάνει τα απαραίτητα τροφικά στοιχεία κατά κύριο λόγο με το μηχανισμό της διάχυσης μέσω του αρθρικού υγρού και διατηρεί το χαμηλότερο επουλωτικό δυναμικό.^18,19

Σύμφωνα με έρευνες σε πτωματικά παρασκευάσματα, η κατανομή αυτή της αιμάτωσης είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται με το πέρασμα των χρόνων, με τους μηνίσκους νεογέννητων παιδιών να αιματώνονται σε όλη τους την επιφάνεια ενώ το ⅓ της επιφάνειας αιματώνεται κατά την τρίτη δεκαετία και το ¼ αυτής κατά την έκτη περίπου δεκαετία.²⁰ Οι υπεύθυνοι για την ιδιοδεκτικότητα μηχανικοί υποδοχείς των μηνίσκων υπάρχουν κατά κύριο λόγο στο πρόσθιο και οπίσθιο κέρας των μηνίσκων.^18,21

Επιδημιολογία

Οι κακώσεις των μηνίσκων εμφανίζουν δικόρυφη κατανομή σε νέους ασθενείς με κάκωση του γόνατος, συμπεριλαμβανομένων των αθλητικών κακώσεων και των εκφυλιστικών παθήσεων στο γηριατρικό πληθυσμό. Η επίπτωση των κακώσεων των μηνίσκων ποικίλλει από 0,6-0,7 ανά 1000 ανθρωπο-έτη στον γενικό πληθυσμό των Ηνωμένων Πολιτειών μέχρι και σε 8.2 ανά 1000 ανθρωπο-έτη σε νέους και δραστήριους ασθενείς.^22–24 Συχνή είναι και η εμφάνιση σε αθλητές, με τα άτομα που ασχολούνται με αμερικάνικο ποδόσφαιρο, ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση και πάλη να πλήττονται συχνότερα.²⁵ Επιπλέον, συχνός είναι και ο συνδυασμός των κακώσεων αυτών με άλλες παθολογίες όπως η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου και τα κατάγματα των κνημιαίων κονδύλων. Ο έσω μηνίσκος υφίσταται ρήξη 2 με 3 φορές συχνότερα σε σύγκριση με τον έξω, ενώ παράγοντες που διαδραματίζουν ρόλο σε αυτό αποτελούν ο μηχανισμός κάκωσης, ο οξύς ή χρόνιος χαρακτήρας της βλάβης και η ηλικία του ασθενούς.^7,15,21,26 Εξαίρεση στη διαφορά αυτή αποτελούν οι χρόνιες και οξείες ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου ^27,28  καθώς και τα κατάγματα των κνημιαίων κονδύλων,^29,30 καταστάσεις στις οποίες ο έξω μηνίσκος εμφανίζει υψηλότερα ποσοστά ρήξης από το σύνηθες. Αντιθέτως, ακόμη μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των κακώσεων των 2 μηνίσκων παρατηρείται σε όσους ασχολούνται κυρίως με επαγγέλματα που απαιτούν γονάτισμα, όπου έρευνες έχουν δείξει μέχρι και αναλογίες που προσεγγίζουν το 20 προς 1 υπέρ των ρήξεων του έσω μηνίσκου.³¹

Τύποι κακώσεων

Οι κακώσεις των μηνίσκων ταξινομούνται και αντιμετωπίζονται σύμφωνα με την έκταση τους, την εντόπιση και το είδους τους (Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Τύποι ρήξεων. Vertical=επιμήκεις, Transverse=Εγκάρσιες/Κάθετες Peripheral= Περιφερικές, Bucket-handle= δίκην λαβής κάδου, Parrot-break= δίκην μύτης παπαγάλου, Flap=Κρημνός.

Η ταξινόμηση της βλάβης ανάλογα με τις ζώνες αιμάτωσης βοηθά στον καθορισμό της χειρουργικής αντιμετώπισης ανάλογα με το δυναμικό επούλωσης της εκάστοτε περιοχής.³² Επίσης, η εντόπιση της βλάβης στο οπίσθιο, μέσο, πρόσθιο τμήμα του μηνίσκου επηρεάζει έντονα τη σταθερότητα που προσφέρει η δομή αυτή στην άρθρωση του γόνατος.³⁰ Επιπλέον, βασική είναι η ταξινόμηση των κακώσεων ανάλογα με τον προσανατολισμό τους στη μάζα του μηνίσκου. Οι επιμήκεις ρήξεις συμβαίνουν παράλληλα με τις ίνες κολλαγόνου του μηνίσκου, επηρεάζοντας λιγότερο την επίδραση του μηνίσκου στην κατανομή του μηχανικού φορτίου στην άρθρωση. Μικρές επιμήκεις ρήξεις μπορεί για το λόγο αυτό να παραμένουν ασυμπτωματικές, ενώ μεγαλύτερες ρήξεις έχουν την τάση να αναδιπλώνονται εντός του μεσάρθριου διαστήματος. Οι ρήξεις αυτές είναι γνωστές ως ρήξεις λαβής κάδου³³ και προκαλούν μηχανικά συμπτώματα όπως η παραγωγή χαρακτηριστικών ήχου αναπήδησης (popping, clicking) με συνοδό άλγος, καθώς και περιορισμό του εύρους κίνησης με μηχανικό μπλοκ της άρθρωσης σε θέση κάμψης ή έκτασης.^6,28,34

Οι επιμήκεις ρήξεις αποτελούν το συχνότερο τύπο ρήξεων, συνδέονται με εκφυλιστικές διαταραχές και απαντώνται συχνά σε οστεοαρθριτικά γόνατα,^35,36 ενώ σε εφήβους ^34,37 συνδυάζονται με ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.

Οι κάθετες ρήξεις των μηνίσκων πραγματοποιούνται κάθετα στο επίπεδο των ινών κολλαγόνου, εμποδίζοντας σημαντικά το ρόλο του μηνίσκου στην κατανομή των μηχανικών φορτίων. Οι πλήρεις κάθετες ρήξεις που φτάνουν μέχρι και τη συμβολή του μηνίσκου με τον αρθρικό θύλακο οδηγούν σε αστάθεια και σε απώλεια της λειτουργικότητας των μηνίσκων και εμβιομηχανικά προσομοιάζουν τις ρήξεις του οπίσθιου κέρατος των μηνίσκων. Κάθετες ρήξεις που αφορούν λιγότερο από το 60% της επιφάνειας επηρεάζουν λιγότερο την επίδραση του μηνίσκου στην κατανομή των φορτίων.³⁸ Οι κάθετες ρήξεις του έξω μηνίσκου συνδυάζονται με ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.³⁹

Οι λοξές ρήξεις, γνωστές και ως ρήξεις δίκην ράμφους παπαγάλου, δημιουργούν συχνά μεγάλα ελεύθερα κινούμενα τμήματα μηνίσκου που προκαλούν μηχανική αστάθεια και μπορούν εν δυνάμει να προκαλέσουν εμπλοκή της άρθρωσης. Οι ρήξεις αυτές, εάν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως χειρουργικά, τείνουν να επεκτείνονται.⁴⁰

Ρήξεις της ρίζας των μηνίσκων ονομάζονται είτε οι κάθετες ρήξεις του μηνίσκου που συμβαίνουν σε απόσταση 1 εκ. από την κατάφυση του μηνίσκου ή οι κακώσεις που αφορούν την απόσπαση της κατάφυσης της ρίζας του μηνίσκου από την κνήμη. Οι κακώσεις αυτές δημιουργούν μηχανική αστάθεια στην άρθρωση και θεωρούνται ανάλογες πλήρους μηνισκεκτομής.^41,42 Σε σχέση με τις υπόλοιπες κακώσεις των μηνίσκων, είναι πιο σπάνιες.³⁵ Οξείες ρήξεις της ρίζας του μηνίσκου παρατηρούνται συνήθως σε πολυσυνδεσμικές κακώσεις και σε θέσεις υπέρκαμψης ή στο βαθύ κάθισμα.²⁶

Σύνθετες ονομάζονται οι ρήξεις που συνδυάζουν χαρακτηριστικά των προαναφερθέντων κακώσεων. Εντοπίζονται συχνά σε αρθριτικά γόνατα ηλικιωμένων ασθενών, αν και μπορεί να προκύψουν και ως αποτέλεσμα παραμελημένων ρήξεων σε νέους.⁴³

Θεραπεία

Η θεραπεία των τραυματικών ρήξεων μηνίσκου οφείλει να διατηρεί τον μηνίσκο όποτε αυτό είναι δυνατό, ειδικά σε νέους ασθενείς (Πίνακας 1).

Πίνακας 1 Ενδείξεις θεραπευτικών επιλογών

Είναι σημαντικό να διατηρείται ο μηνίσκος προκειμένου να διασφαλίζεται όσο περισσότερο γίνεται η ακεραιότητα της άρθρωσης και η σωστή  κατανομή των μηχανικών φορτίων, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τον κίνδυνο μετατραυματικής οστεοαρθρίτιδας. Η εντόπιση, μορφολογία και χρονιότητα της κάκωσης είναι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη προτού ο θεράπων ιατρός επιλέξει τον κατάλληλο τρόπο αντιμετώπισης.^31,44 Η χειρουργική αποκατάσταση έχει θετικά κλινικά αποτελέσματα για τον γενικό πληθυσμό όταν χρησιμοποιείται στα κατάλληλα είδη κακώσεων.

Συντηρητική

Οι κακώσεις μηνίσκων που δύναται να αντιμετωπιστούν συντηρητικά αφορούν κατά κύριο λόγο σταθερές ρήξεις μικρότερες του 1 εκ.⁴⁵ περιφερικές ρήξεις στην καλά αιματούμενη ζώνη του μηνίσκου καθώς και οι ασυμπτωματικές ρήξεις που αποτελούν τυχαίο εύρημα κατά τη διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας ή αρθροσκόπησης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία πρόσφατων μελετών συνίσταται η συντηρητική αντιμετώπιση οξέων και σταθερών ρήξεων του έξω μηνίσκου καθώς και όσων ρήξεων διαγιγνώσκονται τυχαία κατά την επέμβαση αποκατάστασης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Μάλιστα, αυτό επιβεβαιώνεται και από τα χαμηλά ποσοστά (0-30%) επαναληπτικής επέμβασης των ρήξεων που δεν αντιμετωπίστηκαν κατά την διενέργεια χειρουργείου αποκατάστασης του προσθίου χιαστού συνδέσμου.⁴⁶

Στην αρχή της αντιμετώπισης έπειτα από την οξεία κάκωση συνίσταται ανάπαυση, παγοθεραπεία, επίδεση του γόνατος και ανύψωση του πάσχοντος σκέλους. Η αποφόρτιση μπορεί αρχικά να ανακουφίσει τον ασθενή, ο οποίος, ωστόσο, δύναται να φορτίσει πλήρως το σκέλος εάν ο πόνος δεν τον περιορίζει.⁴⁷ Στη συνέχεια, η συστηματική φυσικοθεραπεία μπορεί σε βάθος 6 εβδομάδων να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα.⁴⁸ Η συντηρητική θεραπεία αποσκοπεί αρχικά στον περιορισμό του οιδήματος ενώ παράλληλα διατηρείται το πλήρες εύρος κίνησης της άρθρωσης. Έπειτα, ο ασθενής ωφελείται από την ενσωμάτωση ασκήσεων ενδυνάμωσης του τετρακέφαλου και των οπίσθιων μηριαίων μυών, ενώ σταδιακά μπορεί να προχωρήσει σε δυναμικές ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας. Για τη διατήρηση της φυσικής κατάστασης στις πρώτες φάσεις μετά την υποχώρηση του οιδήματος δεν υπάρχει αντένδειξη για τη διενέργεια ποδηλάτου ή τη βάδιση, αλλά η έναρξη τρεξίματος και άλλων ειδικών για κάθε άθλημα ασκήσεων γίνεται σταδιακά. Παράγοντες που προμηνύουν θετική έκβαση στη συντηρητική αντιμετώπιση αποτελούν η δυνατότητα φόρτισης του πάσχοντος σκέλους σύντομα μετά την οξεία κάκωση, το περιορισμένο οίδημα, η καθυστερημένη έναρξη συμπτωμάτων μετά την κάκωση και ο μικρός περιορισμός του εύρους κίνησης της άρθρωσης.⁴⁷

Χειρουργική

Η εντόπιση μιας ρήξης μηνίσκου σχετίζεται άμεσα με το επουλωτικό δυναμικό της ζώνης αιμάτωσης στην οποία ανήκει. Από τη στιγμή που η αιμάτωση του μηνίσκου μειώνεται όσο προχωρούμε από την περιφέρεια προς το κέντρο της άρθρωσης, οι περιφερικές ρήξεις, οι οποίες ως συνέπεια διαθέτουν και το μεγαλύτερο δυναμικό επούλωσης, προσφέρονται για αποκατάσταση παρά για μερική μηνισκεκτομή.³¹ Επιπλέον, ιδιαίτερα σε νέους ασθενείς, στους οποίους αιματώνεται μεγαλύτερο μέρος του μηνίσκου, συνδυασμός των δύο τεχνικών μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ρήξεις που αφορούν διαφορετικές ζώνες αιμάτωσης. Το κεντρικό τμήμα δηλαδή μιας ρήξης μπορεί να αντιμετωπιστεί με μερική μηνισκεκτομή, ενώ το περιφερικό της τμήμα με συρραφή.¹⁴

Όσον αφορά στη μορφολογία, οι επιμήκεις ρήξεις οι οποίες δεν αφορούν σε πλήρες πάχος του μηνίσκου ή οι πλήρους πάχους ρήξεις που εκτείνονται λιγότερο από 1 εκ. ενδέχεται να μην χρειάζονται αποκατάσταση, διότι δεν διαταράσσουν τη μηχανική σταθερότητα. Οι ασταθείς, ωστόσο, επιμήκεις ρήξεις, συμπεριλαμβανομένων των ρήξεων δίκην λαβής κάδου που αφορούν σε περιοχές του μηνίσκου που αιματώνονται, έχουν συνήθως καλό επουλωτικό δυναμικό και πρέπει να αποκαθίστανται.⁴⁴

Στις κάθετες ρήξεις του μηνίσκου η ικανότητα βελτιστοποίησης της μετάδοσης  των μηχανικών φορτίων διαταράσσεται και η ρήξη συνήθως εκτείνεται τόσο στις κεντρικές, όσο και στις περιφερικές ζώνες του μηνίσκου, έχοντας ως αποτέλεσμα χαμηλότερο δυναμικό επούλωσης και ένα εν δυνάμει μη λειτουργικό μηνίσκο. Όταν επιδιώκεται η αποκατάσταση τέτοιων βλαβών είναι σημαντικό να γίνεται συνδυασμός τόσο κάθετων όσο και οριζόντιων ραφών ώστε να ενδυναμώνεται όσο περισσότερο γίνεται η συρραφή της ρήξης.⁴⁴ Εάν, ωστόσο, η ρήξη αυτή αφορά μόνο τη λευκή ζώνη του μηνίσκου, συνίσταται η διενέργεια μερικής μηνισκεκτομής.⁴⁹ Επιπλέον, ο διαχωρισμός του μηνίσκου από τον αρθρικό θύλακο πρέπει να αντιμετωπίζεται με συρραφή, με παρόμοιο τρόπο χειρουργικής τεχνικής με τις επιμήκεις περιφερικές ρήξεις.⁵⁰

Η αντιμετώπιση της ρήξης της ρίζας του μηνίσκου αντιμετωπίζεται με επανακαθήλωση της στο ανατομικό της αποτύπωμα στις περιπτώσεις που έχει αποκολληθεί πλήρως ή σχεδόν πλήρως από το σημείο κατάφυσης της. Ρήξεις μικρής έκτασης χωρίς αποκόλληση της ρίζας από το σημείο επαφής της μπορεί να αντιμετωπιστούν και συντηρητικά. Η προσέγγιση αυτή προτιμάται από τη μηνισκεκτομή σαν αντιμετώπιση, διότι εμβιομηχανικά, η αποκόλληση της ρίζας από την κατάφυση της ισοδυναμεί με πλήρη μηνισκεκτομή. Η τεχνική αποκατάστασης των ριζών περιλαμβάνει είτε τη χρήση διοστικών ραμμάτων είτε τη χρήση άγκυρας.^44,51

Η ύπαρξη συνοδών κακώσεων όπως είναι η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου μεταβάλλει πολλές φορές τη θεραπευτική επιλογή. Υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές για βελτιωμένα ποσοστά επούλωσης του μηνίσκου όταν η συρραφή συνδυάζεται και με αποκατάσταση του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου σε σύγκριση με την επούλωση συρραφών σε μεμονωμένες ρήξεις των μηνίσκων.^14,31 Ο μηχανισμός που οδηγεί στα βελτιωμένα ποσοστά επούλωσης παραμένει υπό διερεύνηση με τις επικρατούσες θεωρίες να υποστηρίζουν είτε την δημιουργία ενός πιο βοηθητικού βιολογικού περιβάλλοντος έπειτα από τους τρυπανισμούς που διενεργούνται στην αποκατάσταση του προσθίου χιαστού συνδέσμου είτε την υπόθεση ότι στις απομονωμένες ρήξεις μηνίσκων ενδέχεται ο προϋπάρχων μηνίσκος να είχε ήδη υποστεί εκφυλιστικές αλλοιώσεις και για αυτό το λόγο να υπέστη ρήξη με μηχανισμό μικρότερης ενέργειας από αυτόν που θα έπληττε και τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο.^52–54

Η αποκατάσταση του μηνίσκου έχει συνδεθεί μακροπρόθεσμα μετεγχειρητικά με χαμηλότερα ποσοστά ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας, καλύτερα επίπεδα αθλητικής δραστηριότητας και ικανοποίησης ασθενούς σε σύγκριση με τη μερική μηνισκεκτομή. ^55–58 Αν και οι ασθενείς που υπόκεινται σε μηνισκεκτομή επιστρέφουν άμεσα μετεγχειρητικά (2-4 εβδομάδες) στις καθημερινές τους δραστηριότητες, η αποκατάσταση του μηνίσκου προσφέρει μεγαλύτερες πιθανότητες επιστροφής στο πρώιμο στάδιο αθλητικής δραστηριότητας.⁵⁹ Παρ’όλα αυτά, έχει παρατηρηθεί σημαντική αριθμητική διαφορά στις ρήξεις μηνίσκου που δύνανται να αποκατασταθούν και στα ποσοστά αποκατάστασης στην κλινική πράξη. Η κατανόηση, ωστόσο, της σημασίας διατήρησης των δομών αυτών μειώνει σταδιακά τη διαφορά αυτή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφηκε 37% αύξηση στα ποσοστά αποκατάστασης του μηνίσκου με συνοδό 17% μείωση της μερικής μηνισκεκτομής από το 2004 στο 2012. ⁶⁰

Νεότερες θεραπευτικές επιλογές

Λόγω της μεγάλης σημασίας της ακεραιότητας των μηνίσκων και της διατήρησης της λειτουργικότητας τους στην πρόληψη της οστεοαρθρίτιδας, αναπτύσσονται νέοι μέθοδοι θεραπείας όπως η χορήγηση βιολογικών παραγόντων για την ενίσχυση του επουλωτικού μηχανισμού και η μεταμόσχευση μηνίσκου σε περιπτώσεις ρήξεων που καθιστούν αδύνατη τη διάσωση του μηνίσκου, όπως είναι οι ρήξεις στις μη αιματούμενες ζώνες, οι μεγάλες σε μέγεθος ρήξεις καθώς και αυτές που αναλογούν σε πλήρη μηνισκεκτομή.

Στη βιβλιογραφία υπάρχουν θετικά κλινικά και απεικονιστικά αποτελέσματα που αφορούν στη χορήγηση μεσεγχυματικών κυττάρων σε υπόστρωμα κολλαγόνου κατά την απόπειρα αποκατάστασης ρήξεων του μηνίσκου σε περιοχές του μηνίσκου που δεν έχουν επαρκή αιμάτωση. Η προέλευση των μεσεγχυματικών κυττάρων φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα τους. Συχνά χρησιμοποιούμενες πηγές αποτελούν ο μυελός των οστών, ο λιπώδης ιστός, ο αρθρικός υμένας και το αίμα, χωρίς να υπάρχει βιβλιογραφικά τεκμηριωμένη απάντηση για το ποιός ιστός έχει την βέλτιστη αποτελεσματικότητα στην επούλωση του μηνίσκου.⁶¹

Παρόμοια λογική διακατέχει και τη χορήγηση πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια για την ενίσχυση του ενδογενή επουλωτικού μηχανισμού, ιδίως έπειτα από επεμβάσεις συρραφής/αποκατάστασης ρήξεων μηνίσκου. Τα αποτελέσματα, ωστόσο, της βιβλιογραφίας παραμένουν αμφιλεγόμενα με την μεγάλη ετερογένεια των σκευασμάτων που χορηγούνται να μην επιτρέπουν την εξαγωγή κοινών συμπερασμάτων.¹⁶

Η αλλομεταμόσχευση μηνίσκου μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νέους ασθενείς με ρήξεις που δημιουργούν μεγάλα ελλείμματα στο μηνίσκο ή που καθιστούν το μηνίσκο μη λειτουργικό. Αν και η τεχνική αυτή έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερο στον ενήλικο πληθυσμό, έρευνες που έχουν γίνει σε ασθενείς παιδικής ηλικίας δείχνουν πως η μεταμόσχευση αλλομοσχεύματος μηνίσκου αποτελεί μια εύλογη θεραπευτική επιλογή στον πληθυσμό αυτό με αποτελέσματα που δείχνουν κλινική βελτίωση τουλάχιστον στο άμεσο διάστημα μετεγχειρητικά. (Middleton) Περιορισμοί της τεχνικής αυτής αποτελούν η έλλειψη μοσχευμάτων, η ιστοσυμβατότητα καθώς και οι πιθανές μετεγχειρητικές λοιμώξεις.⁶¹

Συμπέρασμα

Οι μηνίσκοι αποτελούν σημαντική δομή για την προστασία του αρθρικού χόνδρου ενάντια στα μηχανικά φορτία καθώς και για τη σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξημένη επίπτωση ρήξεων του μηνίσκου στους νέους λόγω της αύξησης των επιπέδων αθλητικής δραστηριότητας.            Η σημασία της διατήρησης του μηνίσκου ειδικά στις νεότερες ηλικίες καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τον αυξημένο κίνδυνο μετατραυματικής αρθρίτιδας και τη μεταβολή στην εμβιομηχανική του γόνατος που παρατηρούνται στα γόνατα με μηνίσκους που έχουν υποστεί ρήξη. Η χειρουργική αποκατάσταση των δομών αυτών αποτελεί μια θεραπευτική επιλογή που αποσκοπεί στην προστασία του αρθρικού χόνδρου και στη διατήρηση της φυσιολογικής κινηματικής της άρθρωσης. Υπάρχει ακόμα ανάγκη για περισσότερες υψηλού βαθμού ενδείξεις στη βιβλιογραφία σχετικά με τις χειρουργικές τεχνικές που αφορούν την αντιμετώπιση κάθε είδους κάκωσης. Παράλληλα, η περαιτέρω μελέτη καινοτόμων θεραπειών όπως η χορήγηση βιολογικών παραγόντων και η χρήση αλλομοσχευμάτων μηνίσκων μπορεί να δώσει νέες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές που θα δίνουν λύσεις και θα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και το επίπεδο δραστηριότητας των ασθενών που έχουν υποστεί κάκωση μηνίσκου.