Όλο και περισσότερο αυξάνεται η σύγχρονη βιβλιογραφία που συσχετίζει την απλή υπερουριχαιμία με την καρδιαγγειακή νόσο, υπέρταση, μεταβολικό σύνδρομο, νεφρική ανεπάρκεια και διαβήτη.
Σε πρόσφατο άρθρο του περιοδικού Ηypertention αναφέρεται η συσχέτιση υπερουριχαιμίας και υπέρτασης (1) και φαίνεται ότι το ουρικό οξύ διαδραματίζει έναν ευρύτερο ρόλο από ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Στην ετήσια συνάντηση του Αμερικάνικου Κολλεγίου Ρευματολογίας (ACR) (Νοέμβριος 2012), ο Richard Johnson υποστήριξε ότι το ουρικό οξύ αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την καρδιαγγειακή νόσο, καθώς και έναν πιθανό συνδετικό κρίκο μεταξύ υπέρτασης, νεφρικής ανεπάρκειας και διαβήτη.
Η βασική υπόθεση του Johnson στηρίζεται στο ότι η έγκαιρη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος συμβάλλει πέρα από την πρόληψη της ουρικής αρθρίτιδος και στην εξέλιξη του μεταβολικού συνδρόμου, της νεφρικής ανεπάρκειας και της καρδιαγγειακής νόσου.
Ο Johnson στηριζόμενος σε 44 μελέτες καθώς και άλλοι ερευνητές αναφέρουν τη συσχέτιση των υψηλών επιπέδων ουρικού οξέος με τα παρακάτω νοσήματα:
Υπέρταση. Σε μια τυχαιοποιημένη μελέτη (2) από τον παιδονεφρολόγο Daniel Ι. Feig φάνηκε ότι η μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος πέτυχε σημαντική πτώση της αρτηριακής πίεσης μεταξύ των παχύσαρκων, προ-υπερτασικών εφήβων και παιδιών. Σε editorial άρθρο του για τη συσχέτιση υπερουριχαιμίας και υπέρτασης, ο Andrew Whelton (1) αναφέρεται στη πολύχρονη ερευνητική συμβολή των Feig, Johnson και των συνεργατών τους στην προσέγγιση του βασικού μηχανισμού που συνδέει την υπερουριχαιμία με την υπέρταση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η θεραπεία της υπερουριχαιμίας εγκαίρως μπορεί να προλάβει την ανάπτυξη αρτηριακής υπέρτασης, όμως αδυνατεί να διορθώσει την ήδη εγκατεστημένη υπέρταση.
Μεταβολικό σύνδρομο. Ο Α. Whelton στο άρθρο του για την υπερουριχαιμία (1) επισημαίνει μια λεπτομέρεια από τη μελέτη του Feig, ότι νεαρά άτομα στην ομάδα υπό θεραπεία χάνουν βάρος, ενώ τα άτομα της ομάδας ελέγχου κερδίζουν βάρος. Σύμφωνα με τον Johnson (όπως τόνισε στην ετήσια συνάντηση του ACR), η παραγωγή ουρικού οξέος, η οποία διεγείρεται από τη δράση της φρουκτόζης (3), συμβάλλει στο μεταβολικό σύνδρομο.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός περιλαμβάνει την αναστολή από το ουρικό οξύ της ενεργοποιούμενης από την κινάση ΑΜΡ, η οποία αποτελεί ένα κεντρικό ένζυμο στην οξείδωση των λιπαρών οξέων και τη λιπογένεση. Μια in vitro μελέτη (4) από την ομάδα του Johnson επιβεβαιώνει αυτή την υπόθεση σε ηπατικά κύτταρα.
Νεφρική βλάβη. Σε μια αναδρομική μελέτη (5), ελέχθησαν τα επίπεδα ουρικού οξέος σε ασθενείς που υπεβλήθησαν σε καρδιοχειρουργική επέμβαση. Επισημάνθηκε ότι τα προεγχειρητικά επίπεδα ουρικού οξέος πιθανώς συσχετίστηκαν με επακόλουθη οξεία νεφρική βλάβη, υψηλότερες μετεγχειρητικές τιμές κρεατινίνης ορού και επιμήκυνση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο.
Επίσης, σε μια τυχαιοποιημένη μελέτη (6) για την αλλοπουρινόλη έναντι ενός εικονικού φαρμάκου (placebo) σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, φάνηκε ότι η αλλοπουρινόλη μείωσε τα επίπεδα της CRP, επιβράδυνε την εξέλιξη της νόσου και μείωσε τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Καρδιαγγειακή νόσο. Ο ρευματολόγος M. Pillinger παρουσίασε μια μελέτη (7) στο συνέδριο του ACR που δείχνει ότι η κολχικίνη ενδεχομένως να σχετίζεται με μειωμένη συχνότητα εμφραγμάτων του μυοκαρδίου στους ασθενείς με ουρική αρθρίτιδα.
Συμπερασματικά, η υπερουριχαιμία καθώς και η θεραπεία για τη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος πιθανώς σχετίζονται με την καρδιαγγειακή νόσο, το μεταβολικό σύνδρομο, την αρτηριακή υπέρταση και τη νεφρική νόσο με μηχανισμούς που είναι ακόμα υπό διερεύνηση.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Hyperuricemia and Hypertension (editorial): A Confluence of Concepts. Hypertension 2012;60:1112-1113
- Feig I. Daniel, Soletsky Beth. Uric Acid Reduction Rectifies Prehypertension in Obese Adolescents. American Heart Association, Inc April 2012.
- Cirillo P., Gersch M., Heinig M., Johnson R., Nakagawa T., Reungjui S., Sato W. and Sautin Y.. Uric Acid, the Metabolic Syndrome, and Renal Disease. 2006 American Society of Nephrology
- Lanaspa MA, Cicerchi C, Garcia G, Li N, Roncal-Jimenez CA, et al. Counteracting Roles of AMP Deaminase and AMP Kinase in the Development of Fatty Liver. (2012) PLoS ONE 7(11): e48801
- Arif A., Dass B., Ejaz A., Ejaz N., Johnson R., Kambhampati G., Lapsia V., Shimada M.. Elevated Uric Acid Increases the Risk for Acute Kidney Injury. The American Journal of Medicine Volume 125, Issue 3 , Pages 302.e9-302.e17, March 2012
- Ampuero J., Arroyo D., Goicoechea M., García de Vinuesa S., Luño J., Ruiz-Caro C., Rincón A., and Verdalles U. Effect of Allopurinol in Chronic Kidney Disease Progression and Cardiovascular Risk. Clin J Am Soc Nephrol. 2010 ; 5(8): 1388–1393
- Crittenden DB et al. Colchicine Is Associated with a Decreased Rate of Myocardial Infarction in Gout Patients: Interim Results From a Retrospective Cohort Study. J Rheum 2012 E Pub
.